ลองนึกภาพไซต์ก่อสร้างที่ไม่มีใครสั่งงาน ไม่มีใครบอกช่างว่าต้องทำอะไร ไม่รู้ว่าปูนต้องเทก่อนหรือสายไฟต้องเดินตอนไหน…
งานก่อสร้างจะเป็นไปได้ยังไง ถ้าไม่มีคนควบคุม?
คำตอบก็คือ… ไปไม่รอดแน่นอนครับ!
และต่อให้รอดส่วนมากงานก็จะเละหรือไม่เรียบร้อย คนที่ทำหน้าที่ควบคุมทุกอย่างในหน้างานนั้นก็คือ “โฟร์แมน” ตำแหน่งที่หลายคนอาจมองข้าม แต่ในความจริงแล้วสำคัญระดับหัวใจของโครงการเลยก็ว่าได้
โฟร์แมนอยู่ตรงไหนในโครงสร้างการทำงานของไซต์ก่อสร้าง?
ในระบบการทำงานของโครงการก่อสร้าง โฟร์แมนคือ ตำแหน่งกลางที่เชื่อมต่อทุกฝ่ายเข้าด้วยกัน
เขาไม่ได้เป็นคนออกแบบหรือคิดระบบ แต่เขาคือ “คนทำให้ทุกอย่างเกิดขึ้นจริง”
ฝ่ายบริหารส่งแผนผ่าน ผู้จัดการโครงการ (Project Manager)
วิศวกรควบคุมแบบและระบบ
แล้วใครเป็นคนถ่ายทอดคำสั่งให้ทีมช่าง?
คำตอบคือ โฟร์แมน
เขาคือ “ผู้ควบคุมภาคสนาม” ที่เดินอยู่หน้างาน เช็กงานจริง คุยกับช่างจริง แก้ปัญหาแบบเรียลไทม์ และรับแรงกดดันจากทุกฝ่ายโดยไม่ปริปากบ่น
โฟร์แมนต้องรับมือกับอะไรบ้างในแต่ละวัน?
โฟร์แมนไม่ได้แค่มายืนดูงานเฉย ๆ นะครับ แต่ชีวิตประจำวันของพวกเขาเต็มไปด้วย ภารกิจ ที่ต้องจัดการตลอดวันและค่อนข้างเหนื่อย
เช็กความพร้อมของคนงาน: ใครมา ใครขาด
ตรวจสอบวัสดุ: เหล็กมาส่งเวลาไหน ครบไหม? ถูกสเปกไหม?
ประสานงานกับวิศวกร/ผู้รับเหมาย่อย: ใครต้องทำอะไร เวลาไหน มีอะไรต้องแก้ไขเพิ่ม
จัดลำดับงาน: งานไหนต้องทำก่อน เพื่อไม่ให้ชนกัน กำลังเทปูน แบบหล่อคอนกรีตวางถูกต้องไหม
แก้ปัญหาเฉพาะหน้า: เช่น ฝนตก, เครื่องมือเสีย, พื้นไม่แห้ง
รายงานความคืบหน้า: ต้องส่งให้วิศวกรหรือผู้จัดการทุกวัน
ทั้งหมดนี้ต้องทำให้ทันในแต่ละวัน พร้อมกับดูแลความปลอดภัยของไซต์งานด้วย!
เรียกได้ว่า “เหนื่อยแต่เท่” จริง ๆ ครับ
และถ้าอยากรู้ว่าโฟร์แมนมีบทบาทยังไงในหน้างาน ลองย้อนดูที่คอนเทนต์นี้ครับ โฟร์แมนก่อสร้างมีหน้าที่อะไร ผมอธิบายไว้ละเอียดพอสมควร
ถ้าไม่มีโฟร์แมนจะเกิดอะไรขึ้น?
ข้อนี้ตอบง่ายมากเลยครับ เพราะ “โฟร์แมน” เปรียบเสมือน “หัวใจ” ของไซต์งาน
และถ้าขาดหัวใจ ทุกระบบก็พังหมด!
ตัวอย่างปัญหาที่มักเกิดเมื่อไม่มีโฟร์แมน:
ช่างไฟเดินสายหลังปูนเทเสร็จ = รื้อใหม่ เสียเวลา เสียเงิน
วัสดุขาด แต่ช่างไม่แจ้งและไม่มีใครสั่งล่วงหน้า = งานหยุดชั่วคราว
ช่างทำงานไม่พร้อมกัน งานชนกันไปหมด
เกิดอุบัติเหตุ เพราะไม่มีคนดูแลความปลอดภัย
เจ้าของโครงการต้องลงมาคุมเอง = เครียดแน่นอนครับ
โครงการล่าช้า งบบาน งานล่ม คือผลที่ตามมาหากไม่มีโฟร์แมนคุมเกม
โฟร์แมน กับ วิศวกร ต่างกันยังไง?
คำถามยอดฮิตจากคนทั่วไปคือ โฟร์แมนกับวิศวกรต่างกันไหม?
คำตอบคือ… ต่างกันครับ
แม้ทั้งสองจะทำงานร่วมกัน แต่หน้าที่ชัดเจนเลยว่า วิศวกรคือผู้ออกแบบ
โฟร์แมนคือผู้ควบคุมการลงมือทำจริง
ความแตกต่างแบบเข้าใจง่าย:
วิศวกร = ทำแผน ผัง คำนวณระบบ และโครงสร้าง
โฟร์แมน = ทำให้แผนเหล่านั้นเป็นจริงในไซต์งาน
ถ้าวิศวกรคือ เชฟใหญ่ โฟร์แมนก็คือ หัวหน้าแม่ครัวที่ควบคุมทีมครัว ให้ทำอาหารตามสูตรได้เป๊ะ ถ้าสองตำแหน่งนี้ทำงานได้เข้าขากันแล้วล่ะก็ โครงการของคุณจะดำเนินการได้ไวมาก
โฟร์แมนแต่ละสายงานดูแลอะไรบ้าง? ใครรับผิดชอบส่วนไหนในโครงการ?
ในไซต์งานใหญ่ ๆ ไม่ได้มีโฟร์แมนคนเดียวครับ
แต่มีแยกตามสายงานต่าง ๆ เพื่อให้แต่ละระบบทำงานได้อย่างแม่นยำ และไม่ชนกัน
1. โฟร์แมนโยธา
ดูแลงานโครงสร้างทั้งหมด เช่น ฐานราก เสา คาน เทคอนกรีต พื้น ถ้ามีอะไรพลาดตรงนี้ คือ “โครงสร้างพังได้ทั้งหลัง”
2. โฟร์แมนสถาปัตย์
ดูแลงานตกแต่ง เช่น ปูกระเบื้อง ทำฝ้า ทาสี ติดบานประตู ฯลฯ ต้องละเอียด งานสวยไม่สวยขึ้นอยู่กับสายนี้เลย
3. โฟร์แมนไฟฟ้า
รับผิดชอบการเดินสายไฟ ปลั๊ก สวิตช์ ระบบแสงสว่าง MDB ต้องแม่นเรื่องไฟมาก และทำงานใกล้ชิดกับวิศวกรไฟฟ้า
4. โฟร์แมนระบบ (MEP)
คุมงานประปา สุขาภิบาล แอร์ รวมถึงระบบระบายอากาศ โดยเฉพาะในอาคารสูงที่ระบบเหล่านี้ซับซ้อน
5. โฟร์แมนโรงงาน
ทำงานในไซต์อุตสาหกรรม ต้องมีความรู้เรื่องความปลอดภัย งานโครงสร้างพิเศษ เช่น พื้นโรงงาน โครงสร้างเหล็ก และมาตรฐานเฉพาะทาง
โครงการขนาดใหญ่ เช่น โรงพยาบาล โรงงาน หรือคอนโด จะมีโฟร์แมน 3-5 สายงานร่วมกันเสมอ และทำงานประสานกันแบบทีมเวิร์กสุด ๆ ครับ
โฟร์แมน หมวกสีอะไร? เรื่องเล่าที่คนทั่วไปไม่เคยรู้
รู้ไหมครับว่า… ในไซต์งาน “สีหมวก” มีความหมายด้วยนะ!
สีขาว = วิศวกร / ผู้ควบคุมงาน
สีเหลือง = ช่างทั่วไป
สีเขียว = เจ้าหน้าที่ความปลอดภัย (จป.)
สีฟ้าหรือสีส้ม = โฟร์แมน (แล้วแต่ระบบของแต่ละบริษัท)
หมวกโฟร์แมนมักมีวิทยุติดด้านข้าง พร้อมชื่อแสดงตำแหน่งชัดเจน เพราะต้องประสานงานตลอดเวลา ทั้งกับช่าง วิศวกร และผู้รับเหมาย่อย
หมวกนี่แหละครับ บ่งบอกตัวตนทีมและตำแหน่งอื่นๆรวมถึงของโฟร์แมนในไซต์แบบไม่ต้องถามเลยครับว่า พี่ๆ..อยู่ตำแหน่งอะไรฮะ
แล้วเราจะรู้ได้ยังไงว่าโฟร์แมนคนไหน มืออาชีพ
อยากรู้ว่าโฟร์แมนเก่งหรือไม่เก่ง ดูไม่ยากเลยครับ
5 สัญญาณของโฟร์แมนมืออาชีพ
พูดสั้น แต่สั่งชัด
ทำงานตรงเวลา (มาถึงก่อนทุกคน)
ไม่โยนปัญหาให้คนอื่น
มีแผนสำรองในหัวตลอดเวลา
สื่อสารกับทุกฝ่ายได้ดี (แม้จะคนละภาษา!)
โฟร์แมนที่ดีทำให้งานลื่น เจ้าของงานแฮปปี้ วิศวกรไม่เครียด และช่างก็อยากร่วมงานต่อ แต่ก็จะมีโฟร์แมนบางคนที่ไม่มีความเป็นมืออาชีพและทำให้หน้างานเสียหายหรือเกิดปัญหาได้
สรุ โฟร์แมนไม่ใช่แค่หัวหน้าหน้างาน แต่คือเสาหลักของโครงการ
โฟร์แมนเป็นมากกว่า คนยืนถือแบบในไซต์งาน
เขาคือคนที่ทำให้โครงการก่อสร้างเดินหน้าได้ตามแผน ทั้งในด้านคน งาน วัสดุ และเวลา
หากไม่มีโฟร์แมน งานจะมั่ว ชนกัน งบบาน และเสียชื่อบริษัทแน่นอน
เพราะฉะนั้น ถ้าคุณกำลังจะสร้างบ้าน อาคาร หรือโรงงาน อย่าลืมถามว่า ใครเป็นโฟร์แมน? เพราะเขาคือคนที่ทำให้ทุกอย่างราบรื่นครับ
